In welke gevallen kan ik mijn naam wijzigen?

In sommige gevallen is het mogelijk om een voornaam of een achternaam te wijzigen. Voor beide verzoeken gelden eigen voorwaarden en ook de wijze van het indienen van een dergelijk verzoek verschilt.

Wanneer een kind wordt geboren dan kiezen de ouders of een ouder een voornaam en een achternaam. Bij het kiezen van de voornaam kan een ouder kiezen uit elke naam. Slechts in een paar gevalleen kan een ambtenaar van de burgerlijke stand die de naam inschrijft een naam weigeren. Dit kan wanneer een voornaam ongepast is of overeenkomt met een bestaande achternaam (tenzij deze achternaam ook een gebruikelijke voornaam is). Het kan gaan om scheldwoorden, bespottelijke namen of een even aantal namen waaruit niet blijkt wat het geslacht van het kind is.

Voor de achternaam kunnen de ouders of ouder één van hun beider achternamen kiezen. Alleen voor het eerste kind kan worden gekozen, alle andere kinderen van deze ouders hebben dezelfde achternaam als het eerste kind. Dit geldt alleen voor kinderen van dezelfde twee ouders. Wanneer er een kind wordt geboren in een relatie met een nieuwe partner dan kan opnieuw worden gekozen. Momenteel is er een wetsvoorstel ingediend dat het mogelijk maakt om beide achternamen van ouders, aan het kind te geven. Het kind zou daarmee een dubbele achternaam krijgen. Indien ouders met elkaar zijn gehuwd of een geregistreerd partnerschap hebben en ouders maken geen keuze voor een achternaam dan krijgt het kind de achternaam van de vader. Wanneer ouders niet gehuwd of geregistreerd partner zijn, de vader het kind heeft erkend en maken ze dan geen keuze voor een achternaam, dan krijgt het kind automatisch de naam van de moeder.

Voor het wijzigen van de voornaam is een verzoekschrift nodig bij de rechter. In het verzoekschrift moet worden aangegeven waarom iemand zijn voornaam wil wijzigen. Dit kan bijvoorbeeld omdat sprake is van adoptie, bepaalde betekenis in Nederland/buitenland van een naam, geslachtswijziging, gepest worden met een naam, religieuze overwegingen of psychisch lijden onder een naam. Met een goede reden zal een rechter akkoord gaan met wijziging van de voornaam. Tegen een beslissing van de rechtbank kan beroep worden ingesteld.

In tegenstelling tot het wijzigen van een voornaam kan het wijzigen van een achternaam slechts in een beperkt aantal gevallen. Een aanvraag voor achternaamswijziging moet worden ingediend bij de Dienst Justis. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen het wijzigen van de achternaam van een meerderjarige en het wijzigen van de achternaam van een minderjarige. De voorwaarden voor wijziging van een achternaam staan in het Besluit geslachtsnaamwijziging.  De Dienst Justis beslist namens de minister voor Rechtsbescherming of de achternaam mag worden gewijzigd. Tegen een afwijzing van het verzoek tot naamswijziging kan bezwaar worden gemaakt bij Dienst Justis en beroep ingesteld bij de rechtbank.