Is de bank verplicht een bankrelatie met uw onderneming aan te gaan?

Eerder schreven wij over de (on)mogelijkheden voor een consument om een bankrelatie aan te gaan en een bankrekening te openen maar wat als de bank de bankrelatie met uw onderneming opzegt? Welke mogelijkheden er in dat geval zijn leest u hier.

Sinds december 2022 staat de contracteerplicht voor de bank met een onderneming weer volop in de belangstelling. Dit nadat de actiegroep Visuswaarheid heeft bericht om te stoppen met haar activiteiten omdat ING de betaalrekening van Viruswaarheid mocht opheffen (klik hier). Hieruit blijkt maar weer hoe belangrijk het voor een onderneming is om een bankrekening te hebben. Het is onmogelijk voor een onderneming om voort te bestaan zonder een bankrekening. Daar waar een consument mogelijk nog contante betalingen kan verrichten, is dit vaak voor een onderneming uit ten boze.

Het beginsel van de contractsvrijheid brengt mee dat iedereen het recht heeft om niet te worden verplicht een contractuele relatie aan te gaan met een ander. Dit recht geldt uiteraard ook voor een bank. Desondanks heeft de rechter geoordeeld dat die contractsvrijheid niet onbegrensd is. De bank heeft gelet op haar maatschappelijke functie een bijzondere zorgplicht die met zich mee brengt dat zij onder omstandigheden verplicht kan worden om een contractuele relatie met een rechtspersoon aan te gaan. Dit omdat het een feit van algemene bekendheid is dat het zonder bankrekening vrijwel onmogelijk is om deel te nemen aan het maatschappelijk verkeer.

Op 5 november 2021 deed de Hoge Raad uitspraak in een zaak met betrekking tot de contracteerplicht voor banken, ECLI:NL:HR:2021:1652. Voor de volledige uitspraak klik hier. Er wordt alleen aangegeven in welke gevallen er geen verplichting voor de bank bestaat om een bankrelatie met een onderneming aan te gaan of (hetgeen meestal het geval is) in stand te houden. Een bank mag namelijk een onderneming weigeren vanwege toezichtrechtelijke eisen of integriteitsrisico’s. Daarbij moet bijvoorbeeld gedacht worden aan het aannemen van grote hoeveelheden contant geld zonder dat kan achterhaald worden van wie of aan het faciliteren van transacties die in strijd met de wet zijn. Of van toezichtrechtelijke eisen of integriteitsrisico’s sprake is, zal afhangen van de omstandigheden. Van belang is dat wordt getracht om zo veel mogelijk duidelijkheid te scheppen over de herkomst van gelden die binnenkomen of uitgaan op de betaalrekening van de onderneming en het doel van de onderneming. Wanneer die informatie tijdig wordt verstrekt aan de bank (namelijk op het moment dat daar voor het eerst om wordt verzocht) dan kan het opheffen van een betaalrekening vaak worden voorkomen.