Wet Open Overheid

Sinds oktober overig jaar is de Wet Openbaarheid Bestuur vervangen. Veel mensen kennen deze wetten onder de afkorting WOB en het gelijknamige WOB-verzoek. De WOB is de WOO geworden. Wat is er veranderd en wat niet?

De WOB regelde welke informatie van de overheid er openbaar is en welke informatie verstrekt moet worden aan een burger wanneer deze daar om vraagt. De WOB was van toepassing op bijna elk bestuursorgaan en op instellingen en bedrijven die onder verantwoordelijkheid van een bestuursorgaan werken. Dat is nog steeds het geval. Er zijn echter in de WOO nog meer overheidsorganisaties toegevoegd waar een informatieverzoek kan worden gedaan, dit zijn de Eerste en Tweede Kamer, de Raad van State, de Nationale Ombudsman, de Raad voor de Rechtspraak en de Algemene Rekenkamer.

Met de WOB was het al mogelijk om bijna alle informatie van een overheidsorgaan op te vragen. Het kan uiteraard gaan om documenten maar ook om whatsappberichten, smsjes, foto’s, film en geluidsbanden. Zolang het maar gaat over een bestuurlijke aangelegenheid die betrekking heeft op het beleid van een bestuursorgaan. Ook de voorbereiding en de uitvoering van het beleid vallen hieronder. Steeds meer informatie is opvraagbaar. In de WOB was in de mogelijkheid voorzien om informatie met betrekking tot intern beraad waarin de persoonlijke beleidsopvattingen van medewerkers stond, niet te verstrekken. Echter onder de WOO wordt toch ook steeds meer informatie over intern beraad verstrekt, met het oog op een goede en democratische bestuursvoering. Dit wordt dan opgelost door de persoonlijke beleidsopvatting te verstrekken in een niet tot personen herleidbare vorm. Hierdoor worden voorstellen, standpunten en/of adviezen van een ambtenaar of bewindspersoon steeds vaker openbaar.

Aangezien er zo veel informatie opgevraagd kan worden is er in de WOO de mogelijkheid opgenomen om de beslistermijn van vier weken uit de WOB met maximaal twee weken te verlengen. Ook dient iedere overheidsorganisatie in de WOO een contactpersoon aan te stellen bij wie de burger terecht kan met zijn informatieverzoek.

Als laatste is er met de WOO een onafhankelijk Adviescollege openbaarheid en informatiehuishouding aangesteld. Dit adviescollege adviseert de regering en het parlement. Verder kunnen journalisten en wetenschappers er een klacht indienen als ze niet tevreden zijn over de afhandeling van hun Woo-verzoek. Het college bemiddelt dan om een oplossing te vinden.

De verwachting is dat de opvolger van de WOB, de WOO voor nog meer transparantie bij overheidsinstanties zal leiden. Enerzijds doordat er meer overheidsinstanties zijn die onder de WOO vallen en anderzijds omdat het afhandelingsproces van een WOO-verzoek beter gewaarborgd is doordat meer informatie openbaar wordt gemaakt, de termijn van afwikkeling eenmalig kan worden verlengd met twee weken en een onafhankelijk adviescollege toeziet op de naleving van de WOO. BW Advocaten meent dat meer transparantie van de overheid altijd de aanbeveling geniet omdat meer transparantie vaak leidt tot meer begrip van de burger.